فهرست مطالب
ابعاد متنوع ویروس کرونا و حکمرانی مطلوب
پدیده ویروس ” کرونا ” در جهان و نیز در ایران ابعاد متنوّعی به خود گرفته است. این پدیده ناخوانده علاوه بر حوزه سلامت، دارای ابعاد روانی، رفتاری، خانوادگی، اجتماعی، فرهنگی، رسانه ای، آموزشی، سیاسی، امنیتی و اعتقادی نیز می باشد که در عمل در حال زیستِ تجربی آن هستیم.
رهبری و مدیریت مطلوبِ ابعاد مذکور این پدیده بحران زا علم و هنری است که از آن تعبیر به ” حکمرانی مطلوب” می شود. از طرفی هم، کیفیت نظام تصمیم سازی و تصمیم گیری در هر کشور، کیفیت حکمرانی آن کشور را تعیین می کند. به دیگر سخن، بروز و ظهور چنین پدیده هایی و نحوه رهبری و ساماندهی آن، سنگ مَحَک درجه کیفیت حکمرانی ما در عرصه های مختلف می باشد.
گذار به سوی حکمرانی شیشه‌ای
پرواضح است که جهان از نسل قدیمی و اعتماد سوزِ حکمرانی در سایه عدم شفافیت، پنهان کاری و محافظه کاریِ افراطی عبور کرده و در حال گذار به سوی حکمرانی شیشه ای و اعتماد ساز در سایه فناوری های نوین ارتباطی و اجتماعی است که این اِنگاره در ورود این مهمان ناخوانده بیش از پیش خودنمایی می کند.
مساله حکمرانیِ نرمِ آموزش کشور و فناوری نرم آموزش
یکی از مهمترین مسائل و چالش هایی که در سایه پدیده کرونا در کشور نمایان شد، مساله حکمرانیِ نرمِ آموزش کشور است که درصد قابل توجهی از جمعیت جوان و فعال کشور را در برمی گیرد.
تعطیلات اجباری طولانی مدت بوجود آمده مدارس، دانشگاه ها، حوزه های علمیه و سایر مراکز آموزشی و پژوهشی، به واقع، رزمایشی ناخواسته و البته مبارک در عرصه فناوری نرم آموزش در قالب آموزش مجازی، آموزش تلوزیونی، آموزش از راه شبکه های اجتماعی و انواع دیگر آموزش های غیرحضوری است که فرصتی کم نظیر را برای تجهیز و ارتقای کمی و کیفی در این عرصه فراهم آورده است. البته اِتکّا و اِبتنای عرصه بین رشته ای فناوری های نرم و به ویژه فناوری نرم آموزش به طور عمده بر عهده سرمایه های انسانی خلّاق، نوآور و در یک کلام سرآمدان و نخبگان حوزه های مرتبط با این نوع از فناوری می باشد.
تبدیل شدن آموزش مجازیِ تعاملی به آموزش اصلی کشور در شرایط کرونا
در این روزها آموزش مجازیِ تعاملی، که در شرایط عادی و با وجود آموزش های حضوری، نقش آموزش مکمل را داشت، تبدیل به آموزش اصلی کشور شده است و بسیاری از مراکز رسمی و غیر رسمی آموزشی و پژوهشی در حال خدمت رسانی به مشتریان و ذی نفعان خود در قالب این نوع از آموزش ها هستند. البته نباید از این نکته غافل بود که هنوز ظرفیت مطلوب سخت افزارانه و فناورانه و نیز فرهنگ سازی عمیقی در سراسر کشور از حیث عدالت آموزشی در عرصه آموزش های حضوری و مجازی صورت نگرفته است و نیاز به تلاشی فراگیر و همه جانبه دارد که نقش آفرینی اثرگذارِ همراه با حسّ مسئولیت اجتماعی نخبگان، متخصصین و کارشناسان را در این روزهای سخت طلب می کند. در حقیقت، اصالت و حقیقتِ نخبگی و سرآمدی در ایفای نقش اثرگذار، خادمانه و صادقانه اجتماعی تبلور واقعی می یابد.
خَلق نیاز حقیقی به آموزش پیوسته و تعاملی
” خَلق نیاز حقیقی” به آموزش های پیوسته و تعاملی و فراگیرِ غیرحضوری در شرایط خاص و ویژه، حداقل آموزه هایی است که این روزها برای همگان به روشنی احساس می گردد.
آموزش در شرایط عادی؛ حضوری یا مجازی؟
البته در شرایط عادی به دلایل متعددِ روانشناسی یادگیری و اهتمام به امور تربیتی و پرورشی و ارتقای مهارت های اجتماعی، اصل بر آموزش های حضوری و چهره به چهره است و انواع آموزش های از راه دور و مجازی در جهت تقویت و تکمیل فرآیند آموزش است.
نتیجه‌گیری
نتیجه آنکه، سیاستگذاران، خط مشی چینان و حکمرانان عرصه آموزش و پرورش، آموزش عالی، حوزه های علمیه، نهادهای امور مستعدان، سرآمدان و نخبگان، شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی و مرکز ملی فضای مجازی، وزارت ارتباطات و…می بایست بیشترین هم افزایی را در این شرایط از خود نشان دهند و از این شرایطِ به ظاهر تهدید آمیز، فرصت های ناب و ارتقابخش فرهنگی، آموزشی و پژوهشی را برای کشور در سایه اصل انکارناپذیر ” وحدت فرماندهی ” خلق کنند.
نویسنده: دکتر مهدی حمزه پور
نویسنده:
دکتر مهدی حمزه پور
- دکتری مدیریت از دانشگاه علامه طباطبایی (ره)
- عضو هیات علمی گروه علوم تصمیم و سیستم های پیچیده دانشکده مدیریت دانشگاه امام صادق (ع)
- مدیر اندیشکده فناوری نرم دانشگاه امام صادق (ع)
